Code Blauw ondersteunt bij preventie tegen ongewenst gedrag

NOC*NSF meldde eerder dat de Onderzoekscommissie seksuele intimidatie en misbruik in de sport van start is gegaan. De KNZB kan het belang van het onderzoek alleen maar onderschrijven. Onder de noemer ‘Code Blauw’ voert de zwembond samen met partijen in de branche al een aantal jaar campagne tegen allerlei vormen van ongewenst gedrag. Code Blauw ondersteunt verenigingen en zwembaden bij de preventie. Vereniging NDD is daarin een mooi voorbeeld.

Code Blauw is een geschikte tool voor verenigingen die aan de slag willen met het scheppen van een sportief en veilig zwemklimaat. Voor veel verenigingen is het inmiddels een vanzelfsprekendheid om met de activiteiten en producten van Code Blauw aan de slag gegaan. Wat dat betreft is NDD een mooi voorbeeld. Al voordat de campagne in 2015 startte, besteedde de club uit Doetinchem aandacht aan het voorkomen van ongewenst gedrag.

Omgangsvormen
NDD-voorzitter Sjaak Derksen legt uit waarom de club er in 2010 al mee aan de slag ging. “We hadden nog niet de beschikking over een beleidsplan voor opleidingen en vrijwilligers. Toen de Brabantse zwemleraar Benno L. werd veroordeeld, realiseerden we ons dat ook wij risico’s liepen. We hadden nog niks. We hebben toen aan de hand van voorbeelden van NOC*NSF een vrijwilligersovereenkomst gemaakt met daarin de rechten en plichten en ook een gedragscode. Bij die gedragscode gaat het om omgangsvormen, waarbij vaak de leidraad is ‘wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat dan ook een ander niet’. Later hebben we dat uitgebreid met een meldingsprotocol voor klachten en het instellen van een vertrouwenscontactpersoon.”

Begin bij jezelf
Voor veel verenigingen is het verplichten van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) vaak een precair onderwerp. Vrijwilligers die soms al jarenlang probleemloos met kinderen werken, kunnen dit ervaren als een motie van wantrouwen. Het bestuur van NDD besloot zelf als eerste het goede voorbeeld te geven. “Als DB hebben we eerst een VOG voor onszelf aangevraagd. Hier hebben we uitgebreid met de leden over gecommuniceerd. Daarbij benadrukten we dat het gratis en laagdrempelig was. Na het DB volgde het AB en de commissies en de trainers. Het is van belang de lijst van mensen waarvoor een VOG nodig is regelmatig te updaten. Je hebt aan het eind van het seizoen altijd wisselingen. Bovendien hebben we besloten om bestaande VOG’s na een paar jaar te vernieuwen: bij bestuursleden na vijf jaar, bij trainers en coaches na drie jaar.” Derksen geeft graag nog een laatste tip: “Trek één lijn! We hadden ook leden, die al een VOG hadden vanuit een andere hoedanigheid. Wij hebben besloten om desondanks ook voor hen namens NDD de VOG aan te vragen.”

Handige instrumenten en producten
Met praktische tools voor een samenhangend beleid gericht op preventie en de aanpak van ongewenst gedrag, functieomschrijvingen, vrijwilligersovereenkomsten, een meldingsprotocol voor klachten, een vertrouwenspersoon en een beleid rond de VOG kunnen verengingen aan de slag. NDD heeft dit al een aantal jaar goed op orde, maar toch kon Code Blauw de vereniging nog verder helpen. De ‘Checklist Risicofactoren’ was hierbij een handig instrument. Het geeft verenigingen inzicht in wat ze al op de rit hebben en anderzijds waarover een vereniging nog geen specifieke afspraken heeft gemaakt. Derksen: “Wij hadden nog niet goed stilgestaan bij de begeleiding tijdens zwemkampen. Dat is een terugkerende activiteit die buiten het zwembad plaatsvindt, maar wel onder verantwoordelijkheid van de vereniging. Daar heeft Code Blauw ons bij geholpen.”

Meer weten?
NDD heeft haar acties en ervaringen samengevoegd in een publicatie ‘Code Blauw: Zwemsportief’. Derksen en de KNZB zijn meer dan bereid om kennis en ervaringen met andere verenigingen te delen.