Richtlijnen KNZB Transgender personen in de sport

Inleiding
De term transgender persoon kent meerdere betekenissen. De KNZB volgt hierbij de volgende definitie: Een persoon die zich niet identificeert met het geslacht dat bij geboorte is toegekend. Transgender persoon wordt ook wel gebruikt als parapluterm. Bijvoorbeeld personen die bij geboorte het geslacht vrouw kregen, maar zich identificeren als man en andersom. Sommige transgender personen overwegen een medische transitie om zich meer thuis te voelen in hun lichaam. Dit kan bijvoorbeeld door het gebruik van hormonen en of chirurgische ingrepen.

Voor transgender- en genderdiverse personen blijkt het (soms) lastig om te sporten door de strikte scheiding op basis van zichtbare geslachtskenmerken die binnen de sport wordt gehanteerd. In welke competities kom je uit en voor welk team? Hoe doe je dat met omkleden of douchen? Hoe vertel je het binnen je team en de vereniging?

Door NOC*NSF is een advies opgesteld getiteld “Handreiking gender- en sekse diverse personen in de sport”. Gebaseerd op dit advies heeft de KNZB ook haar richtlijnen opgesteld. Deze richtlijnen zijn als volgt:

Breedtesport
Het uitgangspunt van de KNZB is dat de zwemsport van en voor iedereen is. Ieder mens heeft recht op een gelijkwaardige en respectvolle behandeling en moet gelijke kansen krijgen om van de voordelen die de zwemsport te bieden heeft te kunnen genieten. Zaken als uitsluiting, transgender- of interseksefobie en discriminatie horen daar niet bij (zie ook de Algemene Wet gelijke behandeling).

Voor breedtesport volgt de KNZB het advies van NOC*NSF, wat inhoudt dat de transgender- of genderdiverse persoon zelf de keus mag maken in welk geslacht aan de wedstrijd in dat seizoen wordt deelgenomen en vanaf welk moment in de transitie de persoon voor een andere seksecategorie kiest. Resultaten en prestaties worden onverkort overgenomen en niet aangepast.

Voor alle transgender- en genderdiverse personen geldt dat het geslacht waarin de zwemmer uit wil komen, ingevoerd moet zijn in de administratieve systemen van de vereniging en de KNZB vóór aanvang van de competitie- of wedstrijdseizoen. Voor nu is de registratiekeuze m of v. Op dit moment is registratie X nog niet mogelijk. Voor Nederlandse Kampioenschappen gelden de richtlijnen van NOC*NSF.

Nationale topsport
De KNZB heeft enige jaren geleden gekozen de grens van de breedtesport naar topsport te leggen bij de Nederlandse Kampioenschappen. Omdat alle Nederlandse competities zwemmen en - waterpolo in dit opzicht als breedtesport wordt aangemerkt, wordt deelname aan de finale van deze competities, finaleronde zwemmen en Kampioenschap van Nederland als breedtesport beschouwd.

Het is de keuze van de transgenderpersoon zelf in welke categorie die uitkomt. In deze categorie moet de persoon ook voldoen aan de deelname eisen. Aanvullende eisen voor een transgendervrouw is dat zij voor het Nederlands Kampioenschap moet voldoen aan de norm van maximaal 2 nnmol, minimaal 1 jaar stabiel en dat het geslacht veranderd is in paspoort.

Topsport
Ten aanzien van de topsport volgt de KNZB de internationale regelgeving, zoals die gehanteerd wordt door European Aquatics en World Aquatics. In 2022 heeft de World Aquatics een principebesluit genomen over de voorwaarden waaronder transgender personen mogen deelnemen aan de mondiale zwemsport.

Registratie transgender – en seksediverse personen
Wij adviseren de vereniging de transgender- en seksediverse personen te laten bepalen wat de registratie in de ledenadministratie is. De ledenadministratie van de KNZB volgt op dit punt de informatie de registratie van de vereniging.

De World Aquatics zal alle deelnemers die uitkomen in een internationale wedstrijd als vrouw een bloed- en/of urinetest kunnen afnemen. De sporter is er zelf voor verantwoordelijk dat de juiste informatie beschikbaar is om desgevraagd te voldoen aan de eisen van European- en/of World aquatics.

Voor vragen of adviezen over dit onderwerp kunt u contact opnemen met de Vertrouwenscontactpersoon van de eigen vereniging of de KNZB (vcp@knzb.nl), Centrum Veilige Sport of Irma Duim, projectleider Code Blauw (irma.duim@knzb.nl)