Totstandkoming KNZB Jeugdsportvisie

De eerste twee pilaren brengen we in onze visie samen onder een ‘klimaat van aandacht’ (pedagogisch handelen). De laatste twee pilaren brengen we in onze visie samen onder een ‘klimaat van groei’ (didactisch handelen). Want we geloven erin dat wat je aandacht geeft groeit. Zo gaan we samen werken aan een optimaal ontwikkelklimaat voor kinderen in onze sport. Zodat kinderen in onze zwemsport mogen groeien als kind én als sporter, en dat het aantal kinderen dat onze zwemsport beoefent mee mag groeien.

Zorgzaam klimaat
gebaseerd op theorieën rondom ‘caring climate’ (o.a. Fry & Gano-Overway, 2010)
Kinderen willen het gevoel hebben ergens bij te horen. Daarom is het belangrijk dat ook in de sport relationele en sociale vermogens, zoals onderlinge betrokkenheid en zorgen voor elkaar bewust worden ontwikkeld. De relatie tussen de trainer als ‘opvoeder’ en het kind is hierbij essentieel. Het vraagt om zelfreflectie van volwassen begeleiders, dat zij in de spiegel kijken en zich afvragen ‘wat is mijn stijl van begeleiden?’ en ‘wat heeft dit kind nodig?’. Dit vraagt goede communicatieve vaardigheden en goed voorbeeldgedrag van volwassen begeleiders in en rondom de club.

Denk hierbij ook aan acties op het gebied van bewustwording en opleiding van begeleidend jeugdsportkader.

Sociaal veilig klimaat
gebaseerd op theorieën rondom ‘safeguarding in sports’ (o.a. Lang & Harthill, 2015)
Vanuit een gevoel van veiligheid wordt een optimaal leerklimaat ervaren door kinderen. Een kind moet zichzelf kunnen zijn in een omgeving die psychische en fysieke veiligheid garandeert. Dit vraagt van de begeleiding een goed inzicht in groepsdynamische processen en het bespreekbaar maken van gedragsproblemen. Daarop inspelen schept vertrouwen en helpt grensoverschrijdend gedrag voorkomen. Het vraagt van de club om een optimaal preventief en repressief beleid, met duidelijke spelregels, zodat men weet wat te doen als een incident plaatsvindt.

Denk hierbij ook aan acties op het gebied van het stellen van basiseisen en opleiding begeleidend jeugdsportkader op het gebied van integriteit.

Ontwikkelingsgericht klimaat
gebaseerd op de Positieve Jeugdontwikkeling-theorie (Fraser-Thomas et al., 2005)
Er is een omgeving nodig die op een goede wijze de (holistische) ontwikkeling van kinderen ondersteunt. Een passend en flexibel (individueel) sportaanbod, waarbij trainers en coaches aandacht geven aan motorische, sociale en persoonlijke verschillen in het ontwikkelingsniveau van álle kinderen. Dit vraagt erom een juist evenwicht te vinden tussen ‘willen winnen’ en ‘persoonlijke ontwikkeling’, tussen investeren in de beste teams en talenten en in alle andere kinderen. Alle jeugdigen hebben recht op goede didactische begeleiding en een passend aanbod. Op clubniveau vraagt dit dus om het aanstellen van goede trainers en coaches waarin je investeert en dat wordt nagedacht over het aanbod.

Denk hierbij ook aan acties op het gebied van het organiseren van een veelzijdig beweeg- en zwemaanbod en meer passende wedstrijdvormen.

Motiverend klimaat
gebaseerd op o.a. de zelfdeterminatietheorie (Ryan & Deci, 2000)
Plezier is met stip de allerbelangrijkste reden voor kinderen om te (blijven) sporten. Plezier ontstaat als je iets goed kunt of positief wordt bekrachtigd. Dit vraagt om veel en positieve aandacht van trainers en coaches tijdens het leerproces en aan het toeschrijven van het behalen van successen aan eigen kracht. Ook dit vraagt om goede didactische begeleiding voor alle jeugdigen.

Denk hierbij ook aan acties op het gebied van positief coachen.

Denkkader
Deze vier pilaren kunnen gezien worden als denkkader om zo het jeugdsportklimaat te optimaliseren. De vier pilaren samen worden het pedagogisch sportkompas genoemd (Bronkhorst e.a., 2021), ook wel het Jeugdsportkompas genaamd.