Para-zwemmer van de maand! Liesette Bruinsma

De lessen van Liesette

“Je handicap moet geen beperking zijn…”

Een tijdje geleden begeleidde ik de visueel gehandicapte zwemster Liesette Bruinsma bij een presentatie en clinic op het CIOS in Arnhem. Of ze de toekomstige sportdocenten iets wilde vertellen over hoe ze het beste kunnen omgaan met mensen met een handicap in hun klas of groep. De belangrijkste les van Liesette? “Zorg ervoor dat je handicap geen beperking is!”

Net als de CIOS-studenten luisterde ook ik ademloos naar de prachtige verhalen van de Friezin. Bijvoorbeeld over hoe haar vader Liesette ooit op de trein in Leeuwarden zette op weg naar de centrale trainingen van de Paralympische selectie in Amersfoort. Ze was toen 13 (!) jaar, alleen en blind…

”Welke vader doet zoiets?” stelde Liesette zelf de vraag die we allemaal in ons hoofd hadden en die niemand hardop durfde uit te spreken. “Mijn vader dus! Die wilde me laten inzien dat je risico’s moet durven nemen omdat je anders nergens komt. Oók of vooral niet als je blind bent. Natuurlijk was het best spannend, voor mij én voor hem! Maar door zijn vertrouwen dat ik dit zelfstandig zou kunnen, kreeg ik vleugels. Helemaal nadat ik uiteindelijk ook keurig op tijd bij de training in Amersfoort arriveerde. En ja, ik ben daarna ook heus wel eens in een verkeerde trein gestapt. Maar ik ben mijn ouders nog altijd dankbaar dat ze mij destijds dat zetje in de goede richting hebben gegeven.”

Ridderorde en Paralympisch Sporter van het Jaar

Er zouden daarna nog vele treinreizen Leeuwarden-Amersfoort en vice versa volgen. En ze bleef ook regelmatig slapen in de buurt, want al snel ging Liesette leven als een topsporter. Drie jaar later werd ze beloond voor haar moed en doorzettingsvermogen: op de Paralympische Spelen van Rio de Janeiro won Liesette liefst vijf medailles in de S11-klasse, waaronder goud op de 200 meter wisselslag en de 400 vrij! Het leverde haar na thuiskomst op 16-jarige leeftijd een ridderorde op (de jongste ooit) en eind 2016 werd ze bij het NOS | NOC*NSF Sportgala gekozen tot Paralympisch Sporter van het Jaar.

Zeven jaar later puilt de prijzenkast van Liesette uit van alle EK- en WK-medailles die ze door de jaren heen bij elkaar wist te zwemmen. Waaronder ook nog eens twee zilveren plakken op de 100 en 400 vrij bij de Paralympische Spelen van Tokio. Anno 2023 woont en traint Liesette fulltime in Amersfoort – op loopafstand van zwembad Amerena – en werkt ze met de Paralympische zwemploeg toe naar het WK komende zomer in Manchester en natuurlijk de Spelen van Parijs. Voor het WK in Manchester heeft Liesette zich voor vier onderdelen geplaatst: de 50, 100 en 400 vrij en de 200 wissel. De kwalificatieprocedure voor Parijs begint op het WK.

Humor en zelfspot

Terug naar het CIOS in Arnhem waar Liesette eerst een volle collegezaal muisstil wist te krijgen en vervolgens met een flinke dosis humor en zelfspot het ijs wist te breken. “Roep maar gewoon als je een vraag hebt, want je vinger opsteken heeft geen zin…”. Of over de Paralympische medailles die de studenten mochten vasthouden en die geluid maken: “Dan weet ik dat je er niet mee weg loopt…”

Liesette gaf de studenten ook nog een waardevolle tip mee: “Mocht je nou later een kind met een handicap in je groep hebben, ga dan met de hele groep een keer iets doen waarbij de anderen ook ervaren hoe moeilijk - of eigenlijk hoe knap - het is om op die manier te sporten. Bijvoorbeeld rolstoelbasketbal of goalbal met een blinddoek om.”

Aansluitend aan de theorie gaf Liesette in zwembad Valkenhuizen met veel elan een clinic in en rond het water. De CIOS-ers mochten zelf ervaren hoe het is om met een geblindeerde zwembril te zwemmen. Het leverde hilarische schots-en-scheef-naar-de-overkant taferelen op. Net als het duiken vanaf het startblok, waarbij menigeen een zekere angst moest overwinnen om letterlijk en figuurlijk een zwart gat in te duiken zonder dat je weet wanneer je water raakt.

Blind geluk

Waren ze op het CIOS al onder de indruk van de positieve levenshouding van Liesette, dan gold dat misschien nog wel meer voor de vertegenwoordigers van sponsors en relaties van de KNZB en Sportbedrijf Rotterdam die donderdag 13 april te gast waren in Zwemcentrum Rotterdam. Ik mocht Liesette interviewen tijdens de sponsorbijeenkomst voorafgaand aan de World Cup-wedstrijd tussen de Nederlandse waterpolodames en Hongarije.

Ze had er ruim 3 uur over gedaan om met haar vader van Friesland door de files naar Rotterdam te rijden, maar dat had totaal geen invloed op haar humeur: “Volgende keer mag je me weer op de trein zetten pa!” Met een glimlach van oor tot oor begon Liesette, amper 5 minuten na haar entree, haar verhaal te vertellen. Om aansluitend op de VIP-tribune te genieten van de sfeer in het bad en de geluiden van de wedstrijd en de toeschouwers. “Kun je me ook nog even naar Marco Horneman van BeGlobal (sponsor van de Parazwemmers, HN) brengen?”

Haar trotse vader zat ernaast en zag dat hij zijn dochter in 2013 op de juiste trein had gezet. En ik? Ik weet na de lessen van Liesette wat ‘blind geluk’ betekent. Of om met Liesette te spreken: “Geen golf is te hoog of je kan er doorheen zwemmen.”

Hans Nieuwenburg

Meer weten over het verhaal van Liesette, haar prestaties en nog veel meer? Bezoek haar website: www.liesettebruinsma.nl

Foto: Kees-Jan van Overbeeke