Nationale Classificaties

Wat is classificatie?
Sinds de Paralympische Spelen 1992 in Barcelona hanteert men binnen de internationale sportwereld van het paralympisch sporten een functioneel classificatiesysteem. Hierbij worden sporters met een beperking op basis van de functionele (rest)mogelijkheden van de sporter in verschillende klassen ingedeeld.

Sporters willen graag eerlijke strijd leveren tegen elkaar. Om sport zo competitief en eerlijk mogelijk te maken, worden sporters vaak ingedeeld in categorieën met gelijkwaardige mogelijkheden: man/vrouw, gewichts- en/of leeftijdscategorieën. In paralympische sport is classificatie een middel om sporters met een beperking op basis van functionele mogelijkheden in te delen in klassen. Zo kan de competitie op een zo gelijkwaardig mogelijke manier plaatsvinden.

Zowel nationaal als internationaal wordt er met deze classificaties gewerkt.

Bij de classificatie wordt eerst beoordeeld of de sporter voldoet aan de Minimale handicapseisen, waarna de klasse-indeling wordt vastgesteld. De minimale handicapseisen en de indeling per klasse variëren per sporttak.

Waarom classificeren?
Sporters worden geclassificeerd om tegen anderen met vergelijkbare functionele mogelijkheden te kunnen concurreren, wat bijdraagt aan een eerlijkere en spannendere competitie.

Het classificeren van sporters brengt de uitdaging met zich mee om de sport op een rechtvaardige manier te organiseren. Aan de ene kant moet er een competitief niveau worden gecreëerd, waarin sporters optimaal hun kracht kunnen benutten. Aan de andere kant moet worden voorkomen dat er te veel verschillende classificatieklassen ontstaan, waardoor de competitie betekenisloos wordt.

Om een betekenisvolle competitie te faciliteren heeft het Internationaal Paralympisch Comité de ‘Classificatie Code’ ontwikkeld. Hierin staat:
1. Hoe de 10 Eligible Impairments (minimale handicap eisen) specifiek gelden voor een sport.
2. Hoe de classificaties methodisch bewezen zijn op basis van evidence-based onderzoek.

Kan ik geclassificeerd worden?
Om geclassificeerd te kunnen worden, moet de sporter voldoen aan minimaal één van de tien erkende beperkingen. Deze tien erkende beperkingen zijn HIER te vinden. Het Internationaal Paralympisch Comité (IPC) heeft deze tien beperkingen erkend. Ze hebben als overeenkomst dat de beperking verifieerbaar en permanent van aard zijn.

Hoe wordt een klasse bepaald?
De classificatie wordt vastgesteld door middel van een onderzoek, testresultaten en observatie van de sporter door een panel van classifiers. Deze classifiers zijn specifiek opgeleid om te kunnen analyseren welke invloed de beperking heeft op de sportuitoefening. Wanneer een sporter deelneemt aan wedstrijden waarvoor classificatie verplicht is, zal hij/zij een classificatieproces doorlopen om te controleren of er aan bovenstaande uitgangspunten wordt voldaan.

Dit proces bestaat uit:
• Het verifiëren van de aanwezigheid van een beperking die kan worden toegelaten;
• Een fysiek en technisch onderzoek naar de functionele mogelijkheden in de specifieke slagen;
• De toewijzing van een handicap-klasse;
• Observatie tijdens de competitie

Er zijn verschillende classifiers actief voor de KNZB:
1. Classifiers voor sporters met een lichamelijke beperking hebben ofwel een (para)medische, dan wel een sporttechnische achtergrond.
2. Sporters met een visuele beperking worden geclassificeerd door optometristen of oogartsen.
3. Psychologen worden als classifier ingezet voor de controle van testresultaten van sporters met een verstandelijke beperking.

Afhankelijk van de beperking kunnen sporters een aantal malen geclassificeerd worden; bijvoorbeeld wanneer hun beperking niet stabiel is, wanneer er nog sprake is van verandering omdat de sporter nog in de groei is, of wanneer er sprake is van een beperking die op de rand van twee klassen zit. In dit geval krijgt een sporter een Review-status.

Als een sporter niet geclassificeerd kan worden, betekent dit niet dat hij/zij geen beperking heeft. Het impliceert enkel dat de sporter een beperking heeft die in die tak van sport niet toegelaten wordt (niet voldoet aan de minimale handicap eisen), ofwel dat de mate van beperking niet voldoende de sportbeoefening belemmert ofwel een te fluctuerend beeld heeft om het goed vast te stellen.

Voor meer informatie of vragen over nationale classificaties binnen de KNZB kunt u terecht in het Handboek Paralympisch Zwemmen of contact opnemen met classificatie@knzb.nl.